Dostoyevski’nin Beyaz Geceler öyküsünü yeni okudum.
Okuyunca Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna adlı romanının esin kaynağını buldum.
Kürk Mantolu Madonna’yı sevmemiştim. Can sıkıcı, bayıcı bir roman olduğunu düşünüyorum.
Beyaz Geceler’iyse sevdim.
Beyaz Geceler de bu tarza alışık olmayanlar için can sıkıcı ve bayıcı gelebilir.
O zaman Beyaz Geceler’i farklı yapan nedir?
Kürk Mantolu Madonna’yı okurken gerçekçi kısımlarını fark ediyorsunuz; zengin bir adamın oğlunu Avrupa’ya okumaya gönderişi, oğlun orada pek bir şey yapamaması, döndüğünde kendisine miras kalan malı-mülkü değerlendiremeyişi ama bunun için kardeşlerini suçlaması, kötü sayılacak bir evlilik yapıp değerinin bilinmediği bir işte maaşlı çalışması.
Ama bir yandan da romanda insana hafakanlar bastıran kısımlar var; romanın kahramanının resimdeki kadına tutuluşu ve her gün saatlerce gözünü ayırmadan resmi izlemesi, ressamla yaşanılan ve yarım kalan ilişki, ressamın hiç gerçekçi görünmeyen öyküsü vb.
Beyaz Geceler’de kahramanın aşık olduğu kızsa ayakları yere basan birisi. Büyükannesiyle ilişkisi, kiracılarına aşık olması ve başından beri kahramana yalnızca bir dost şeklinde yaklaşması öyküyü baygınlıktan uzaklaştırıyor.
Öykünün sonu ise verilen ipuçlarına karşın biraz beklenmedik oluyor ve öyküye asıl tadını katıyor.
Önceki sanat yapıtlarından esinlenmek normal karşılanabilir. Ama esinlenilen yapıttan daha kötü iş çıkartmak bağışlanır şey değil.
Bu yüzden Kürk Mantolu Madonna’nın kötü bir roman olduğunu düşünüyorum.
Muratyildirimoglu's Blog 
Aralık 12, 2020, 5:20 am |
Esinlenilen yapıttan daha kötü iş çıkarmış diyemezsin. Çünkü bunun nesnel bi yargı olması için Kürk Mantolu Madonna Beyaz Gecelerden daha iyidir diye bir vahiy inmesi falan gerekir. Kaldı ki bir Dostoyevski öyküsünün üstüne çıkmasını bekliyorsun (bana kalırsa altında kalır bir yanı da yok) ama bağışlanır şey değil demek sence bu karşılaştırma özelinde fazla kolay bir hüküm değil mi? Dünya senin etrafında dönmüyor paşam. Kürk Mantolu Madonna kötü bir roman diyemezsin, senin öznel görüşün romanı kötü yapmaz. Beğenmedim de geç.